VIER MAAGDEN EN EEN OUD PAARD

Bamberg. Een Nederlander doet de klank van dit stadje aan een volkskomiek denken, een klank die daardoor al een mate van burgerlijkheid uitademt. Het prachtige Bamberg aan de Regnitz, met zijn vele heuvels en nog meerdere kerken, waar de kroegen en restaurants nooit leeg zijn, waar men aan de drukte op straat kan zien of er een kerkdienst is, waar dus niet aan het bestaan van een god wordt getwijfeld. Maar zelfs de in stilte levende atheist geniet van de klokken die uit alle richtingen beieren. Dat Bamberg in dat Oberfranken, waar het lekker eten is en het bier in halve liters wordt gedronken.

Hegel hield het er geen jaar vol, maar voltooide er wel zijn Phenomenologie des Geistes. Als artist-in-residence componeerde ik in het kunstenaarshuis Villa Concordia te Bamberg ‘lade XII’ van mijn orkestwerk KEELpijn. Daarna vond ook ik het welletjes. E.T.A. Hoffmann zag zijn muzikale ambities destijds aan het theater te Bamberg in rook opgaan. Ik had meer geluk: nu, ruim een jaar na mijn verblijf aldaar, vindt er een concert plaats met vijf nieuwe composities uit mijn prozaproject pijnberichten, uitgevoerd door Gerard Bouwhuis, Johan Faber en Ernest Rombout. Ook zullen de komende dagen studio-opnamen worden gemaakt waarvan later bij Cavalli-records een cd zal verschijnen.

31 mei 2003
Op de eerste opnamedag is striemen voor musette aan de beurt. De opnamestudio van Herr Klepper ligt boven op de Kaulberg; in deze hitte een behoorlijk inspannende wandeling. De vele alternatieve grepen vragen om veel extra tijd en Ernest heeft de afgelopen maanden elke vrije minuut hieraan besteed. Hij speelt fantastisch en we zijn eerder klaar dan verwacht. Na een half jaar Bamberg ken ik zo ongeveer alle conditoreien en we offeren onze magen als dank een ‘Kaffee mit Kuchen’.

Inmiddels zijn alle musici aangekomen en we gaan gezellig eten. Ze zeggen met veel plezier aan mijn stukken te hebben gewerkt en zien uit naar meer uitvoeringsmogelijkheden.

1 juni 2003
Sterrenskelet à ecliptica voor piano en oboe d’amore staat al na enkele uren op band. In deze compositie is het materiaal rechtstreeks afgeleid van de stand van de planeten en sterren op 2 juni 2003, vanuit Bamberg gezien, op het tijdstip dat het concert plaatsvindt.

Het virtuoseVerknipte episoden voor pianosolo vergt zoals verwacht iets meer tijd, maar wordt schitterend uitgevoerd en is ook binnen de geplande tijd gereed. In de studio staat een prachtige Bösendorfer, die echter veel van het gedetailleerde spel van Gerard verzwelgt.

’s Avonds komen we naar aanleiding van sterrenskelet à ecliptica tot de conclusie dat we alle vier Maagd zijn. Ik heb nooit veel opgehad met astrologie, maar volgens astrologen denken Maagden daarvoor nu eenmaal veel te logisch en systematisch.

2 juni 2003
Fragment

“Goh, wat is dit lastig! Maar het zijn wel hele mooie noten,” verzucht Johan Faber. Inmiddels zitten we niet meer in de studio van Cavalli Records, maar is de studio van Herr Klepper naar een klein kamertje boven de Hegelsaal verhuisd, waar het slagwerk staat opgesteld en Johan wonderen verricht.

CONCERT

Ondanks het prachtige weer zijn toch nog veel mensen naar de Hegelsaal gekomen. Na het welkomstwoord horen we een licht gezoem. Het is niet de airco die overuren draait, maar de lampen die zijn opgehangen om een intiemere sfeer te creeëren. De muziek vereist absolute stilte; het is geen muziek die als een verwend kind om het hardst om aandacht schreeuwt en bepaalde klanken zouden gemakkelijk in deze verkleurde stilte verloren gaan. Na deze korte vertraging hoor ik met grote bewondering hoe deze topmusici mijn muziek uitvoeren. Ook het publiek is geconcentreerd en het concert sluit, met het twintig minuten durende ontbindingsproces van verval voor hobo & slagwerk, in absolute stilte.

3 juni 2003
Vandaag, op de laatste opnamedag is de langste en meest veeleisende compositie aan de beurt: verval voor hobo & slagwerk. De minutieuze voorbereiding van de musici werpt nogmaals zijn vruchten af. Nu alle opnamesessies voorbij zijn zweef ik van genot enige tijd boven de grond van Bamberg. Ik vraag Herr Klepper waarom zijn label Cavalli-records heet. Klepper betekent ‘altes Pferd’.